مدیریت پسماند یا همان زباله خودمون!

در تاریخ هرودت آمده است که انسان از همان دوران غار نشینی با آشغال و زباله پدر کشتگی داشته و آن دوران هم عده ای زباله های تولیدی خود را دم در غار همسایه می گذاشتند. بنابراین داستان زباله و مدیریت پسماند (waste management  ) موضوع جدیدی نیست و ریشه در ته اعماق فرهنگ غار نشینی و به تبع آن زندگی اجتماعی دارد.
در هزاره سوم به دلیل رشد صنعتی و اقتصادی جوامع (به روایت تاریخ) مصرف گرایی در بین افراد جامعه شدت گرفت و مردم علاوه بر خرید وسایل و لوازمی که نیاز دارند ( همان مایحتاج) به خرید و داشتن چیز هایی که اصلاً نیاز دارند و گاهاً طریقه مصرف یا خوردن آنها را نیز بلد نیستند( لایحتاج!) ، علاقه نشان می دهند و آنها را خریداری می کنند.
مسلم است که با رشد میزان خرید مردم و مصرف بیشتر کالا های ضروری و غیر ضروری زباله بیشتری تولید می شود. از قدیم هم گفته اند هر که بامش بیش ، پول آسفالتش بیشتر. یعنی رابطه مستقیمی بین مصرف بیشتر و تولید زباله بیشتر وجود دارد و هیچ کس هم منکرش نیست. تا این جای قضیه ظاهراً مشکل چندانی پیش نمی آید ولی مشکل اصلی که اکثر جوامع کمی پیشرفته ، نیمه پیشرفته ، تقریباً پیشرفته ، تمام پیشرفته و خیلی پیشرفته با آن دست به گریبان هستند ، مسئله دفع زباله های تولیدی می باشد که گاهی اوقات امان آنها را می برد. البته این که در لیست کشور های صدر الاشاره نامی از کشور های درحال توسعه به چشم نمی خورد ، تعجب نکنید ، چرا که اصلاً پی رنگ و بدنه بحث ما همین موضوع است که چطور دفع زباله در این کشور ها به یک مسئله بغرنج تبدیل نشده است.
در کشور ما هم که خیلی ها ادای همدیگر را در می آوردند و آنهایی که دوست ندارند ادای همدیگر را در بیاوردند ادای شهرستانی ها را در می آوردند و شهرستانی ها هم ادای تهرانی ها را در می آوردند و تهرانی ها هم ادای خارجی را در می آوردند ، بروز سونامی مصرف گرایی و نظایر آن طبیعی است که به تبع آن زباله بیشتری هم تولید می شود. عنایت بفرمائید در اینجا چشم هم چشمی باعث رونق بازار جراحی دماغ شده ( بنی آدم اعضای یکدیگرند!) و صرف غذای با کلاس از نان شب واجب تر است! اینجا اگر کسی اشتباهاً شلوارش را بر عکس بپوشد فوراً مد می شود و شرکت های تولیدی از فردا جیب عقب را جلو و جیب جلو را عقب می دوزند! جه برسد به مصرف انواع و اقسام اشربه و اطعمه که جای خود دارد.
بنابراین انتظار می رود تولید زباله در مملکت ما بیش از سرانه جهانی باشد ولی همان طور که می بینیم ، مشکلی در دفع زباله نداریم و پسماند ها به طرز حیرت آوری مدیریت می شوند و این طلای سیاه هیچ نگرانی برای دولت مردان و دولت زنان ایجاد نمی کند.
هر چند عده ای معتقدند باید برای رونق دفاتر فنی و مهندسی و کافی نت ها کار تحقیقاتی را در مملکت جدی گرفت ، ولی استثنائاً ضمن احترام به همه محقیق و دست اندر کاران دفاتر فنی و مهندسی و صاحبان کافی نت ها که برخی از آنها اطلاعیه « انجام تحقیق در یک ساعت » را روی شیشه مغازه شان نصب کرده اند، اجازه بدهید این بار نتایج تحلیلی راهکار های دفع مدرن زباله در هزاره سوم را بدون هیچ گونه چشمداشتی در اینترنت قرار دهیم تا سایر کشور ها و ممالک نیز از تجارب ما بهره مند شوند.
اقتصادی ترین و منطقی ترین راه حل دفع زباله تعبیه سطل زباله های طویل و موازی با معابر شهری ، در سطح شهر ها و روستا ها می باشد. در کشور ما به همت شهرداری ها این سطل های زباله در اکثر خیابان ها با حجم و ابعاد متفاوت ساخته شده اند و آب سیاه رنگی نیز در آنها جریان دارد و مردم به راحتی می توانند زباله های تولیدی اعم از خانگی ، صنعتی ، قابل بازیافت ، مواد شیمیایی ، نخاله های ساختمانی و ... را در داخل این سطل های زباله ریخته و به پاکیزگی شهر خود کمک کنند. این سطل ها که قدما به آن جوی می گفتند و شهری ها به آن جدول می گویند در اکثر شهر ها و روستا دیده می شوند و عدالت بهداشتی در این خصوص کاملاً رعایت شده است. هر چند هنوز فرهنگ استفاده از این سطل های زباله در کشور جا نیفتاده و عده ای باز هم با تقلید سطحی از ممالک کفار ، زباله های خود را در پلاستیک های سر و ته بسته در سطل های بزرگ می دهند. این سطل ها که نماد فرهنگ غربی است علاوه بر هم زدن مبلمان شهری باعث ایجاد آلودگی بصری هم می شوند ولی شهرداری مجبور است قرتی بازی های این جماعت با فرهنگ نما را تحمل کند و این هزینه را تقبل کند.
مدل دیگری از سطل زباله عمومی ، نوعی سطل مسطح و خاکستری رنگ است که قبل از ساخت سطح مورد نظر را زیر سازی می کنند و بعد با قیر داغ و ماسه روی آن را می پوشانند و با غلتک صاف می کنند. این سطل ها نیز دارای ابعاد و ساختار های متفاوتی هستند که به منظور تنشیط دل شهروندان گاهی اوقات بین آنها را نیز درختکاری کرده و به دو قسمت مساوی تقسیم می کنند. البته نوع خاکی ، شوسه و سنگفرش این سطل های زباله نیز در شهر ها و روستاهای مختلف به چشم می خورد و شما می توانید حتی در حین رانندگی زباله های خشک و نیمه خشک نظیر زباله های خانگی ، پوشک بچه ، زباله های بیمارستانی و ... را از شیشه ماشین به داخل این سطل های زباله پرتاب کنید.
البته به دلایل فرهنگی و اخلاقی این نوع دفع زباله عمدتاً در نیمه های شب صورت می گیرد چرا که در طول روز ممکن است مورد هجمه سایر رانندگان یا حتی عابرین پیاده قرار بگیرید و با اقوام نسبی و سببی شما احوال پرسی کنند! اما دفع محدود زباله نظیر یک یا دو برگ دستمال کاغذی و پوشک بچه ، پوسته بیسکوئیت ، پوست میوه جات ، پاکت و ته سیگار ، بطری خالی آب معدنی و نوشابه کوچک ( فقط کوچک) و اقلامی از این دست در طول روز مانعی ندارد و طبیعی است و نگرانی خاصی در این مورد وجود ندارد.
تحقیقات نشان می دهند این مدل های نوین دفع زباله ، نیاز دولت به استخدام رفتگر ببخشید پاکبان را تا حد چشمگیری کاهش داده و علاوه بر کوچک کردن بدنه دولت باعث صرفه جویی 1600 میلیارد تومانی ( کی به کیه ، اصلاً 2600 میلیارد تومانی!) در سال می شود!