انتظارت متقابل جامعه و معلم

به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، اوّلین سال تدریسش در یک روستا درس می داد. اوایل اردیبهشت بود. هنوز چند دقیقه ای از تدریس نگذشته بود که، صدای شکستن شیئی در کلاس، توجّه اش را به خود جلب کرد. از گریه های ابوالفضل فهمید، گلدانی را که او با خود به کلاس آورده بود ، از لبه پنجره افتاده و شکسته است. اشک هایش را پاک کرد و با هم تکّه های شکسته گلدان را جمع آوری کردند. روی یکی از تکّه های گلدان ، کاغذ کوچکی چسبانده شده بود : « سپاس معلم ، روزت مبارک. »
بدون شک نقش معلم در تبیین ارزش های انسانی و الهی و ساختن جامعه ای سالم و رو به رشد و  تعالی بر هیچکس پوشیده نیست. در عظمت و ابهت نقش معلم همین بس که در دین مبین اسلام خداوند به عنوان اولین و برترین معلم انسان ها معرفی شده است:« لقد من الله علی المومنین اذ بعث فیهم رسولا من انفسهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه و ان کانوا من قبل لفی ضلال مبین» (آل عمران/ آیه 461)
قرآن‌کریم به‌ عنوان چراغ پر فروغ هدایت انسان ها که حاوی کامل‌ترین و بنیادی ترین برنامه ها و قوانین برای سعادت بشریت است، در آیات نورانیش، مکتب تعلیم و تربیت اسلامی را به زیبائی هرچه تمام ترسیم کرده است و خداوند را به‌ عنوان اولین معلم بشر معرفی کرده که به پیامبرش در آغاز بعثت فرمود: «اقراء باسم ربک الذی خلق، خلق الانسان من علق، اقراء و ربک الاکرم الذی علم بالقلم علم الانسان مالم یعلم» (سوره علق) و این‌چنین مکتب تعلیم و تربیت اسلامی به‌عنوان مکتبی ممتاز، مستقل و با مبانی و اصول مشخص پدیدار شد. در این مکتب علم و دانش، معلم و متعلم (شاگرد و مربی)، مدرسه و مکتب‌خانه از جایگاه بسیار ارزشمند و رفیعی برخوردارند.
معلم در نگاه امام خمینی(ره)
حضرت امام خمینی(ره) نیز کلید سعادت و شقاوت جامعه را دردست معلمان می دانست و در این باره چنین فرموده بود:« معلم اوّل خدای تبارک و تعالی است که اخراج می کند مردم را از ظلمات به نور و به وسیله انبیا و وحی مردم را دعوت می کند به نورانیت؛ دعوت می کند به کمال؛ دعوت می کند به عشق؛ دعوت می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای انسان است. دنبال او انبیا هستند که همان مکتب الهی را نشر می دهند. آنها هم شغلشان این است که انسان را تربیت کنند تا از مقام حیوانیت بالا برود و به مقام انسانیت برسد. همه سعادت ها و همه شقاوت ها انگیزه اش از مدرسه هاست و کلیدش [در] دست معلمین است. این معلمان هستند که می توانند استقلال مملکت را حفظ کنند. اگر در تربیت اعوجاج باشد مملکت از دست می رود.»
نقش معلم در جامعه کنونی
در جامعه کنونی نیز تعلیم و تعلم دو رکن اساسی در شکل گیری و جهت دادن فرهنگ در جامعه محسوب می شوند که تقریباً همه افراد جامعه در مقاطعی از زندگی به طور مستقیم ( تحصیل خود) و غیر مستقیم( تحصیل فرزندان و اطرافیان) با آن سر و کار دارند. در این نظام آموزشی نقش معلم به عنوان کلیدی ترین محور این جریان بر همگان آشکار است و میزان بالای اعتماد جامعه دانش آموزی به این قشر خدوم در مقایسه با سایر اقشار نشان از این موضوع دارد. بنابراین هر گونه بی تفاوتی نسبت به مقوله آموزش و پرورش درعمل بی تفاوتی نسبت به سرنوشت همه افراد جامعه می باشد و تبعات منفی آن دامنگیر کل افراد جامعه خواهد شد. در واقع هرگونه سهل انگاری و اهمال در خصوص تربیت فرزندان باعث بروز نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی جدی در جامعه خواهد شد که اصلاح آن نیاز به زمان و هزینه فراوان خواهد داشت. از سویی برخی اظهار نظر های غیر کارشناسی افراد جامعه یا دخالت در امر آموزش بدون داشتن آگاهی و پیش زمینه علمی از سوی والدین نیز باعث اختلال در امر آموزش می شود که تبعات منفی آن به سادگی مرتفع نخواهند شد. بنابراین ارتباط دو سویه اولیاء و معلمان و ایجاد یک بستر مناسب جهت آموزش علمی و دقیق دانش آموزان بیش از پیش ضروری می نماید و در این بین رعایت برخی نکات از سوی هر دو گروه مورد انتظار است:
انتظارات معلم از جامعه
1.    عدم اظهار نظر های غیر کارشناسی در خصوص حقوق و ساعات کاری فرهنگیان
2.    عدم تقابل و جبهه گیری در برابر مواضعی که به نفع فرهنگیان است.
3.    تلاش در جهت توسعه مشارکتهای مردمی و سعی در جهت نهادینه کردن این امر مقدس
4.    شرکت در تصمیم گیری های خرد و کلان آموزش و پرورش از طریق انجمن های اولیا و مربیان  و غیره
5.    همکاری صنوف و کارخانجات و واحد های تولیدی در پرداخت 1 در صد سهم آموزش و پرورش
6.    رعایت شئونات برخورد با جامعه فرهنگی و انتقال این فرهنگ آموزنده به فرزندانشان
7.    تقدیر شایسته معنوی (نه مادی ) از فرهنگیان بازنشسته در مناسبت های مختلف
8.    تغییر نگاه به آموزش و پرورش از مصرفی به تولیدی
9.    سرمایه گذاری خانواده ها در علم و علم آموزی فرزندان که آینده ساز نسل فردا هستند.
10.    همکاری در اجرای طرح هاو برنامه های جدید که نیاز به مطالعه و پیگیری مستمر از سوی خانواده ها دارد.
انتظارات جامعه از معلم
1.    تلاش صادقانه و کوشش در جهت تعلیم مبانی اصیل علمی و در کنار آموزه های اسلامی
2.    تشویق دانش آموزان در حرکت به سوی علم آموزی در کنار تهذیب و تادیب
3.    مشاوره دلسوزانه و راهنمایی پدرانه دانش آموزان چرا که فرهنگیان ، معتمد ترین افراد جامعه به زعم آمار می باشند.
4.    حفظ شان معلمی و تلاش در جهت بالاتر بردن اعتبار معلمی با افزدون بر دامنه سواد اطلاعاتی
5.    به روز کردن اطلاعات و دانش معلمی با استفاده از تکنیک های نوین و تلاش در جهت ارتقاء سواد اطلاعاتی
6.    استفاده از فن آوری های نوین در در امر تدریس
7.    تلاش در جهت نو آوری و هموار ساختن راه های بروز خلاقیت در دانش آموزان
8.    تلاش در جهت آشنا ساختن دانش آموزان با سیره اخلاقی و علمی پیامبران و بزرگان مذهبی و علمی
9.    تلاش در جهت ایجاد روحیه امید وارانه و آینده نگر در دانش آموزان
10.    عدم گله و شکایت در خصوص میزان حقوق و مزایای دریافتی در کلاس های درس
سخن آخر
متاسفانه با وجود آگاهی از نقش پر رنگ جامعه خدوم فرهنگیان در تربیت نسل جوان و آینده سازان جامعه، آنچنان که باید و شاید، جایگاه واقعی معلم در جامعه ترسیم نشده است. وجود مشکلات معیشتی، مطالبات معوق، پرداخت مطالبات بدون در نظر گرفتن ارزش افزوده ریالی، در بوق و کرنا کردن کوچکترین خدماتی که به معلمان ارائه می شود از بیمه طلایی گرفته تا بن و سبد کالاو ... از رسانه ملی و جراید، فرسوده بودن مدارس، نگاه مصرفی به مقوله آموزش و پرورش، فرسودگی شغلی و ... بخش کوچکی از گلایه های فرهنگیان است که سال هاست به دغدغه اول ایشان تبدیل شده است و سیستم آموزش را تحت الشعاع قرار داده است. امید است مسئولین با ایجاد یک بستر مناسب در جامعه، زمینه های ارتقاء شایسه شان و مقام معلم را فراهم کنند تا روزی شاهد خودکفایی علمی همه جانبه در کشور و صدور علم و فرهنگ ملی و اسلامی به سایر بلاد باشیم که این امر محقق نخواهد شد مگر با عزم و اراده ملی دولت خدمتگزار، همه اقشار جامعه و حمایت از فرآیند و جریان علم آموزی و تکریم مقام معلم در جامعه که امید واریم با تلاش مسئولین و همت فرهنگیان عزیز شاهد روز های شکوهند در ایران اسلامی و سربلند باشیم.